استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
مالکیت معنوی
سوال :

بنده در یک شرکت به عنوان مدیر بخش توسعه و تحقیق کار میکنم و در راستای کارم، فرمولاسیون ترکیبات و محصولات جدید را انجام می دهم. اکنون همکاری من با شرکت به پایان رسیده است و در حال جدا شدن از شرکت می باشم. آیا می توانم از فرمولاسیون های شرکت که از قبل من وجود داشته است و من در دوره همکاری آنها را یاد گرفته ام یا از فرمولاسیون هایی که خودم در طول مدت همکاری پیدا کرده ام، استفاده کنم و خودم با این فرمولاسیون ها یک واحد تولیدی احداث کنم؟

جواب :

طبق نظر معظم له، در فرض سؤال می توانید استفاده کنید.

توبه
سوال :

آیا گناهان جنسی مانند لواط و زنا اگر به صورت تجاوز باشد، حق الناس است؟ سالها قبل من توبه کردم برای جبران چه کارهایی باید انجام دهم تا مورد رحمت خدوند واقع شوم وحق الناس هم نباشد؟

جواب :

طبق نظر معظم له: در مورد لواط، لازم نیست کاری انجام دهید و باید توبه حقیقی نمایید؛ اما در مورد زنا چنانچه با ازاله بکارت همراه بوده است، باید علاوه بر توبه مقدار مهریه دختری مانند او را بپردازید.

تضمین سرمایه شرکت
سوال :

در یک قرارداد مشارکت با شریک خود فعالیت می‌کنم. یکی دیگر از دوستانم می‌خواهد وارد این شرکت شود ولی ریسک نمی‌کند و می‌ترسد. از این رو به بنده پیشنهاد داده است که اصل سرمایه او را ضمانت کنم و به او چک بدهم و در عوض او نیز بیست درصد سود ماهیانه خود را به من بدهد. الف) اگر تضمین در خود قرارداد ذکر شود، چه حکمی دارد؟ ب) اگر تضمین در ضمن عقد خارج لازم شرط شود، چه حکمی دارد؟

جواب :

طبق نظر معظم له: تضمین سرمایه وی از نوع بیمه است و اشکالی ندارد.

هیپنوتیزم
سوال :

آیا هیپنوتیزم، جایز است؟

جواب :

طبق نظر معظم له: یاد گرفتن و یاد دادن این علم فی نفسه جایز است؛ اما به کار بستن آن در صورتی که موجب ضرر به دیگران شود و یا بدون اجازه شخص هیپنوتیزم شده باشد، حرام است.

دفن در مسجد
سوال :

آیا جایز است شخصی را در مسجد دفن کنیم؟ اگر شخصی وصیت کرده باشد که بنده را در فلان مسجد دفن کنید، آیا باید به وصیت او عمل کنیم؟

جواب :

بنابر نظر معظم له: خیر، جایز نیست و چنین وصیتی نافذ نمی باشد؛ مگر آن که خود موصی واقف مسجد باشد که قسمتی از مسجد که صیغه خوانده نشده را برای خود، محل دفن قرار داده باشد.

شراکت
سوال :

1) ملاک تقسیم سود در مشارکت چیست؟


2) آیا یکی از شرکا می تواند بگوید فقط در سود شریک هستم و در ضرر سهیم نیستم؟ آیا این شرط در مشارکت ربا است؟

جواب :

1) ملاک تقسیم سود در مشارکت در صورتیکه توافق خاصی در این زمینه وجود نداشته باشد، سرمایه و سهم هرکدام از افراد است که براساس سهم خود، سود متناسب با آن را دریافت می کنند و البته برای عامل کار نیز می توان سهم بیشتری از سود قرار داد.


2) چنانچه هرکدام از شرکاء در ضمن عقد لازم دیگری شرط کنند که تنها در سود شریک باشند و نه در ضرر، این شرط صحیح و نافذ است.

استفاده از مشاعات
سوال :

در یک آپارتمان مسکونی، همسایه‌ای داریم که از فضاهای مشاعات و عمومی ساختمان (مانند موتورخانه، راه‌‌پله، پشت بام، حیاط و...) به عنوان محل نگهداری وسایل خود استفاده می‌نماید. اگرچه که ایشان به عنوان یکی از مالکان حق استفاده از فضای عمومی ساختمان را دارند؛ اما باقی همسایگان از کار ایشان رضایت ندارند. فعل ایشان به لحاظ شرعی چه حکمی دارد؟

جواب :

در صورتی که رضایت همه ساکنان محرز نشود، استفاده خصوصی از فضای مشاع ساختمان جایز نیست.

دریافت وام
سوال :

سلام شخصی به ما گفت محل امضای فروشنده در فاکتوری را تو امضا کن (در حالی که من نه فروشنده بودم و نه خریدار و کاملاً بی ربط به ماجرا بودم و آن شخص فقط به خاطر اینکه امضا ها متفاوت باشد و مشخص نشود از من درخواست امضا کرد) و من نیز امضا کردم. نمی دانم با فاکتور چه کار کرد ولی دلایلی مشاهده کردم که می خواست با آن فاکتور وام بگیرد، ولی موفق نشد. مثل اینکه بعد از امضا به بانک رفت و برگشت ولی فاکتور هنوز همراهش بود یعنی تحویل نداده بود و جمله ای گفت که شاید بر این معنا حمل بشود که فاکتورش را قبول نکردند. با این دلایل من مطمئن نیستم که آیا با فاکتور کار غیر قانونی کرده یا خیر، الان وظیفه من چیست؟ آیا تحقیق و تفحص بیشتر نیاز است؟

جواب :

در حال حاضر شما وظیفه ای ندارید لکن از این به بعد در موقع امضا، تحقیق و تفحص نمایید تا فاکتور تقلبی امضا نکنید.

سرقت
سوال :

مردی گوشی موبایل همسر شرعی اش را که متهم به روابط نامشروع بوده، علی رغم مقاومت زن، جهت بررسی های لازم گرفته است (و پس از تحقیقات لازم برگردانده شده است)؛ آیا عمل شوهر شرعاً مزاحمت یا سرقت یا اخاذی محسوب می شود یا خیر؟

جواب :

خیر، محسوب نمی شود.

تغیرات ساختمان مسجد
سوال :

آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟

جواب :

چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.

اجازه همسایه برای تعمیرات
سوال :

شخصی قصد دارد که دیوار شرقی خانه جدید الاحداث خود را که مشرف به منزل همسایه است، به جهت عدم بروز رطوبت و نم باران بالخصوص در فصول بارندگی که به تأیید کارشناس خبره هم رسیده، عایق کاری و پلاستر (سیمان کاری) نماید. با توجه به آنکه اجباراً می بایست از پشت بام همسایه هموار جهت نصب داربست و عملیات مربوطه استفاده نماید، لکن همسایه همجوار به رغم تعهد شخص در جبران خسارت احتمالی، به هیچ عنوان اجازه این کار را به ایشان نمی دهد. حال تکلیف شخص مورد نظر در مورد ساختمان و حفاظت از مال خود چیست؟

جواب :

اگر عایق کاری جلوی ضرر رساندن به ساختمان را می گیرد، این امر ابتدا با اجازه و رضایت همسایه و در صورت عدم اجازه او، به اذن حاکم شرع جایز است.

حق الناس
سوال :

آیا حفر چاه (فاضلاب - آب) پشت دیوار و در کوچه و معبر جایز است و آیا تجاوز به حقوق دیگران نیست؟

جواب :

در کوچه باز حفر چاه برای خود جایز نیست، اما برای خود کوچه اشکال ندارد. در کوچه بن بست تصرف در آن منوط به اجازه همه کسانی است که درب منزل و یا ملک آنان به کوچه باز است.

گناه
سوال :

اگر کودکی قبل از بلوغ لواط دهد، بعد از بلوغ وظیفه اش چیست؟ آیا فاعل باید به او بگوید که توبه کند وحلالیت بگیرد؟ آیا حق الناس است؟

جواب :

تکلیفی متوجه او نیست؛ همان طور که لواط کننده نیز وظیفه بیان آن را ندارد.

دود کردن اسفند
سوال :

آیا دود کردن اسفند برای چشم زخم، دلیل شرعی و دینی دارد یا خرافه و بی اثر است؟

جواب :

در بعضی از روایات برای آن فوائدی ذکر شده است، اما آن چه مسلم است اثر منفی چشم که از آن به چشم زخم تعبیر می شود از جهت شرعی و عقلائی امری ثابت است و در روایات راههایی برای خنثی کردن اثر آن وجود دارد، مانند خواندن آیت الکرسی، معوذتین و آیه آخر سوره قلم و مانند آن.

تحصیل و رضایت والدین
سوال :

بنده علاقمند هستم در حوزه مشغول به تحصیل علم و ان شاءالله خودسازی شوم. به لطف خدا توانایی های خوبی هم در این مورد دارم؛ اما متأسفانه پدر و مادرم قلباً با این اقدام من مخالف هستند. با توجه به این که مسیر رشد معنوی، روحی و علمی خودم را در حوزه می بینم و علاقمند هستم اما رضایت والدینم در این مورد با من همراه نیست، تکلیف این حقیر چیست؟

جواب :

در مفروض سؤال، حق تحصیل را دارید؛ لیکن جهت عدم اذیت پدر و مادر، رضایت آنان را در حد امکان کسب نمایید.

جواب سلام
سوال :

آیا جواب سلام در ارتباطات زنده در پیام رسان ها، که به صورت مکتوب و نوشتاری می باشد، شرعاً واجب است؟

جواب :

خیر، واجب نیست.

اسراف در مصرف برق
سوال :

با عنایت به حفظ انرژی به ویژه انرژی برق و با توجه به فرارسیدن فصل گرما و عدم رعایت مصرف بهینه انرژی توسط برخی مردم و ارگان ها و سازمان ها، مساجد و حسینیه ها و همچنین مراکز عمومی که باعث اتلاف انرژی و هدر رفت سرمایه ملی از بیت المال می گردد، مستدعی است حضرت عالی نظر مبارک خود را در این زمینه بیان فرمایید.

جواب :

رعایت مقررات نظام در این زمینه لازم است.

اسراف در مصرف برق
سوال :

با توجه به اهمیت مدیریت مصرف برق در تأمین و توزیع برق پایدار و محدودیت منابع تولید برق در کشور، خواهشمند است به سؤالات شرکت توزیع نیروی برق خوزستان که در ادامه خواهد آمد، پاسخ دهید:


1- با توجه به مصوبه مجلس شورای اسلامی برای رایگان شدن برق مدارس، حکم شرعی استفاده بی رویه از برق در مدارس چیست؟ اگر به دلیل استفاده بیش از حد برق در مدارس، شبکه برق دچار نوسان و خاموشی شود، حکم آن چیست؟


2- با توجه به رایگان بودن بهای برق مصرفی مساجد، حسینیه ها و تکایا، حکم شرعی استفاده بی رویه از برق در این اماکن مقدس چیست؟ اگر به دلیل استفاده بیش از حد برق در این اماکن مقدس، شبکه برق دچار نوسان و خاموشی شود، حکم آن چیست؟


3- برخی ادارات و بانک ها، سازمان ها و شرکت های دولتی و خصوصی در تابستان برای خنک ماندن محیط کار، کولر گازی خود را پس از پایان ساعت کاری روشن می گذارند. حکم این عمل چیست؟ اگر از این بابت شبکه برق دچار نوسان و یا خاموشی شود، چه حکمی دارد؟


4- حکم شرعی استفاده از برق بدون پرداخت بهای آن چیست؟ آیا عدم توانایی مالی توجیهی برای دستکاری در کنتور برق و یا استفاده از برق بدون پرداخت بهای آن به هر شکل را ممکن می سازد؟ حکم این کار چیست؟


 

جواب :

1و2و3) استفاده بی رویه و یا استفاده در غیر از ساعات درسی، کاری، اداری و یا حتی استفاده در ساعات درسی، کاری و اداری برخلاف مقررات دولت، حرام می باشد و موجب ضمان است.


4) جایز نیست و شخصی که بدون مجوز، استفاده از برق نماید یا با دستکاری در کنتور برق بخواهد کمتر پرداخت نماید ضامن است.

شراکت
سوال :

با شخصی قرارداد شراکت نوشته ام و ماهیانه مبلغی سود می گیرم، اما اخیراً متوجه شده ام که بعضی از معاملات وی باطل و به تبع آن برخی درآمدهای شریکم از راه حرام بدست می آید. البته ایشان معاملات و درآمدهای حلال هم دارند ولی بنده نمی دانم سودی که به من می دهد از درآمدهای حلالش ایشان است یا حرام. آیا با این توصیف دریافت سود از ایشان جایز است و آیا می توانم شراکتم را با این شخص ادامه بدهم؟

جواب :

چنانچه سودی که از او دریافت می کنید، بخشی از آن به عنوان سهمیه شما از معاملات نامشروع بوده، جایز نیست؛ ولی اگر معاملاتی که او نسبت به سرمایه مشترک انجام داده، مشروع بوده ولی به هنگام پرداخت سهمیه شما از اموال مخلوط به حرام خود پرداخته، اشکال ندارد.

منظور از " وقت شام " در ترجمه احادیث
سوال :

منظور از "وقت شام" در ترجمه احادیث (مثل کتاب شریف مفاتیح الجنان)، که به عنوان مثال سفارش به انجام عملی خاص شده است کدام است و تا چه زمانی این وقت امتداد دارد؟

جواب :

مراد همان وقت نماز عشاء است که تقریباً یک ساعت و نیم بعد از وقت مغرب می باشد.