- طهارت 1158
- پاكى و ناپاكى آب 651
- احكام خلوت 1
- استنجاء 0
- احكام جنابت 3
- أهل كتاب 14
- نجاسات 118
- آنكه در نماز از نجاست آن عفو شده است 2
- احكام میّت 193
- غسل 60
- وضو 73
- تيمم 21
- نماز 555
- وقتهاى نمازهاى روزانه و نافله هاى آنها 24
- قبله 11
- لباس نمازگزار 34
- مكان نمازگزار 26
- احكام اذان اقامه 14
- نيّت 5
- قيام 5
- قرائت 45
- سجده 36
- سجده سهو 3
- تشهّد 5
- سلام 1
- آداب و تعقيب نماز 6
- قنوت 8
- منافيات نماز 14
- نماز آيات 6
- نماز قضا 36
- اجير شدن 20
- نماز جماعت 101
- شك در نماز و افعال آن 2
- شكّ در ركعتها 1
- قضاى اجزاء فراموش شده 0
- نماز مسافر 83
- چيزهايی که سفر را می شکند 3
- برخى از نمازهاى مستحبّى 17
- كم و زياد بودن در نماز 0
- نماز میت 1
- رکوع 5
- نماز جمعه 28
- تكبيرة الاحرام 1
- روزه 318
- زكات 18
- خمس 228
- مصرف خمس 21
- موارد وجوب خمس 117
- مسائل متفرقه خمس 29
- امر به معروف و نهى از منكر 33
- خرید وفروش 377
- كسب های حرام 123
- ريش تراشيدن 24
- آداب تجارت 7
- شرايط فروشنده و خريدار 4
- شرايط عوضين 5
- دادن جنس و گرفتن وجه 6
- نقد و نسيه 19
- معاملات صرافى ( بيع صرف ) 1
- فروش ميوه ها و سبزيجات 0
- ربا 39
- خروج از ملکیت مالک به سبب یکی از نواقل 4
- شروط تجارت 13
- معاملات سفهی 1
- خرید وفروش طلا 6
- بيع فضولی 3
- حق به هم زدن معامله (خيار) 37
- ضمان در خريد وفروش 11
- اجاره 66
- وصيّت 37
- احكام وصيت 16
- موصى 1
- وصيت شده 1
- مسائل متفرقة 327
- استمناء 6
- مكارم اخلاق 8
- مزارعه ومساقات 2
- شركت 22
- تقاصّ كردن 2
- عاريه و وديعه 0
- حواله 0
- حجر ( ممنوع تصرف در مال ) 4
- صدقات 15
- رقص در اماکن متبرکه 0
- سحر و جادو و نظائر آنها 3
- اشياء گمشده 2
- حكم مال مجهول مالك 6
- مسائل مخصوص به تفسير 2
- احكام غرب زمين 0
- كار كردن در ادارات رسمى 3
- كشتن حشره ها 1
- تربت حسينى 0
- ياد گرفتن احكام 1
- حقوق ديگران 22
- وسواس 2
- نسب ها 7
- مدح ديگران 0
- بر پائى عيد و جشن 0
- دعا 8
- تاريخ 0
- صحت بعض كتابها و احاديث 7
- بعض مستحبات 5
- نصايح 7
- حيوان گمشده 0
- کامپیوتر و اینترنت 11
- نقاشی و مجسمه سازی 2
- احکام مساجد 28
- ارتباط با نامحرم در فضای مجازی 1
- حقوق معنوی 19
- توبه 7
- یارانه ها 1
- ماهواره 3
- تقلب 6
- رعایت قوانین حكومت اسلامی 16
- دعا 1
- احكام كفار 13
- سرقت و دزدی 6
- سیگار کشیدن 5
- صله رحم 7
- جنون 1
- اسراف 1
- حقوق والدین 7
- قرض و دين 62
- ازدواج 656
- احكام ازدواج 54
- احكام زناشويى 35
- آداب وسنن ازدواج 2
- جلوگیری از بارداری 9
- اولياى عقد 54
- اسباب محرميت 22
- رضاع (شير دادن) 2
- ازدواج مؤقت 59
- مهر 73
- احكام فرزندان 35
- نفقه 25
- عيبها وشرطها كه موجب فسخ شود 37
- محارم 9
- حقوق زوجین 43
- شروط ازدواج 32
- نزدیکی از پشت 7
- نزدیکی در زمان قاعدگی 6
- نشوز 8
- محرمات 28
- روابط زن و مرد 102
- زینت 18
- مسائل جنسى 11
- حجاب 15
- احكام لمس و نگاه کردن 29
- مسائل متفرقه ازدواج 5
- طلاق 149
- نذر 24
- غصب 11
- احياء موات 0
- صيد و ذباحه 24
- خوردنيها وآشاميدنيها 67
- ارث 87
- قصاص و ديات 77
- ديه نفس 8
- دیه جنین 5
- موجبات ضمان 8
- تغليظ دیه 3
- قسامه 7
- مسائل اعتقادى 87
- حج 247
- اصول و قواعد فقهی 11
- مضاربه 22
- وقف 156
- هدیه 31
- حدود 58
- جهاد 1
- اداری 16
- ادارات 14
- عهد و قسم 11
- بیت المال 1
- بهتان 1
- صلح 11
- جعاله 3
- تهمت 0
- قضاء 49
- رشوه 6
- شهادات 13
- رهن 17
- اقرار 6
- تقليد 88
- علم رجال 4
- مسائل اجتماعى 13
- وکالت 29
- مسائل مستحدثه 176
- قرآن کریم 16
- ودیعه 3
- ضمان 18
استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقفنامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
قضای روزه
سوال :
شخصی در گذشته خوف ضرر داشته و چند سال روزه نگرفته و الان یقین کرده که آن خوف بی مورد بوده و روزه برای او ضرر نداشته، حال آیا باید روزه های گذشته را قضا نماید؟ آیا باید کفاره تأخیر را هم بپردازد؟
جواب :
با کشف خلاف، قضای روزه ها واجب است و کفاره تأخیر قضا از هر سال را هم باید بپردازد.
قضای روزه
سوال : بنده از پنج سال قبل مریضی گرفتم که باعث شد در روزه گرفتنم اخلال ایجاد شود و عدم قضای آنها فکرم را خیلی درگیر کند.
این مریضی مسدود شدن ورید اصلی نیم کره چپ مغزم در اثر لخته شدن خون در آن بود که ترومبوز سینوس مغز نام دارد و شبیه سکته است. پزشکان در خصوص برگشت پذیر بودن این اتفاق که ناشی از لخته شدن خون است به بنده هشدار دادند و گفتند که برای جلویگیری از این عارضه باید همیشه بدنم پر آب باشد و به همین دلیل باید در طول روز به دفعات آب بنوشم. از این جهت یکی از ایشان به طور کلی و در همه طول سال روزه گرفتن را برایم ممنوع کرد ولی دیگری این کار را نکرد و بیان داشت اگر سر درد می گیری، روزه نگیر. بنده در طول این چند سال در هر ماه رمضان هر چقدر توانستم ولو با فاصله و با تحمل درد روزه هایی گرفته ام ولی برای قضای بقیه نمی دانم تکلیف دارم یا خیر.
خواهشا مشخصا بفرمایید، بنده باید قضای روزه هایی که نگرفته ام را در این ایام به جا بیاورم یا خیر؟
این مریضی مسدود شدن ورید اصلی نیم کره چپ مغزم در اثر لخته شدن خون در آن بود که ترومبوز سینوس مغز نام دارد و شبیه سکته است. پزشکان در خصوص برگشت پذیر بودن این اتفاق که ناشی از لخته شدن خون است به بنده هشدار دادند و گفتند که برای جلویگیری از این عارضه باید همیشه بدنم پر آب باشد و به همین دلیل باید در طول روز به دفعات آب بنوشم. از این جهت یکی از ایشان به طور کلی و در همه طول سال روزه گرفتن را برایم ممنوع کرد ولی دیگری این کار را نکرد و بیان داشت اگر سر درد می گیری، روزه نگیر. بنده در طول این چند سال در هر ماه رمضان هر چقدر توانستم ولو با فاصله و با تحمل درد روزه هایی گرفته ام ولی برای قضای بقیه نمی دانم تکلیف دارم یا خیر.
خواهشا مشخصا بفرمایید، بنده باید قضای روزه هایی که نگرفته ام را در این ایام به جا بیاورم یا خیر؟
جواب : چنانچه خوف رجوع بیماری باشد، قضا واجب نمی باشد.
بطلان غسل
سوال : غالب فقها فرموده اند: اگر در وسعت وقت، روزه قضا بگیرد و در بین روز متوجه شود که غسل جنابت صبح او باطل بوده است، روزه قضای آن روز باطل است. آیا این حکم درباره خانمی که روزه قضا گرفته و در روز متوجه بطلان غسل حیض به سبب وجود مانعی می شود نیز جاری است؟
جواب : حکم مذکور مخصوص به غسل جنابت است، هر چند احتیاط استحبابی در غسل حیض و نفاس نیز همان است.
روزه قضا
سوال : شخصی عفونت دهان دارد که ناخودآگاه به هنگام روزه از حلق پایین می رود. آیا چنین شخصی می تواند روزه استیجاری بگیرد؟
جواب : بله، می تواند.
تردید در داشتن روزه قضا
سوال : اگر شخصی احتمال می دهد که روزه قضا داشته باشد ولی یقین نداشته باشد و از طرفی پدر متوفای او نیز روزه قضا دارد، آیا می تواند به نیت ما فی الذمه روزه بگیرد به این نیت که اگر خودش بدهکار است، برای خودش و اگر خودش بدهکار نیست، برای پدرش حساب شود. آیا چنین نیتی درست است؟
جواب : اشکال ندارد.
قضای روزه به هنگام قدرت بر انجام
سوال : دختری که 9 سال قمری اش تمام شده و به بلوغ رسیده در حالیکه قدرت بر گرفتن روزه نداشته باشد، آیا باید بعداً قضای روزه هایش را به جا آورد یا خیر؟ اگر قضا واجب است مگر در تکلیف قدرت و توان شرط نیست در حالیکه این دختر قدرت بر روزه را نداشته است؟
جواب : چنانچه در طول سال قدرت بر قضای روزه دارد بر او واجب است قضا کند و در تکلیف به قضا تمکن بر قضا در طول سال کافی است.
روزه استیجاری
سوال : شخصی دو ماه روزه ی استیجاری گرفته و سپس مبتلا به دو بیماری شده که گرفتن روزه با وجود آن دو بیماری برای سلامتی او مضر است ضمناً از لحاظ مالی توان رد وجه روزه را ندارد، با این وجود وظیفه ی او چیست؟
جواب : نسبت به مقداری از روزه ی استیجاری که انجام داده ذمه ی او بریء شده است و به همان مقدار مالک اجرت شده است، ولی نسبت به بقیه ی آن باید به صاحب مال رجوع کرده و او را راضی کند ولو به اینکه با رضایت او شخصی را اجیر کند یا به سبیل تبرعی بقیه ی روزه ها را انجام دهد، و در صورت عدم رضایت او واجب است به هنگام تمکن بقیه ی اجرت را به او بپردازد.
روزه قضا
سوال : كسى كه با زوجه ی خود ملاعبه مى نمايد بدون آن كه دخول صورت گيرد، سپس به خواب مى رود و بر اثر شهوتى كه در بيدارى داشته، محتلم مى گردد، آيا قضا و كفاره بر او واجب است؟
جواب : اگر قصد انزال را نداشته، روزه ی او صحيح است و نيازى به قضا و كفاره نخواهد داشت.
روزه قضا
سوال : اگر مردى با زنى غير از زوجه ی خود بدون قصد انزال ملاعبه نمايد ولى بى اختيار انزال رخ دهد، تكليف روزه ی او چيست؟
جواب : اگر احتمال خروج منى را مى داده است، قضا و كفاره بر او واجب است و بنابر احتياط واجب بايد كفاره ی جمع بدهد. اما اگر به عدم خروج منى مطمئن بوده است قضا و كفاره هيچ يک واجب نيست و تنها معصیت کرده است.
روزه قضا
سوال : در قضاى ماه مبارک رمضان تا چه زمانی افطار ممکن است؟
جواب : اگر قضاى روزه ی خودش باشد تا ظهر، و جايز نيست بعد از ظهر افطار نمايد و اگر چنين كند، كفاره بر او واجب مى شود.
روزه قضا
سوال : اگر به واسطه ی بيمارى، تعدادى روزه ی ماه رمضان از او فوت شود و پيش از قضا كردن شخص فوت نمايد، آيا واجب است كه از جانب او قضاى آن ايام به جا آورده شود؟
جواب : اگر وقت قضا داشته است و قضا نکرده، واجب است از جانب او قضا به جا آورده شود.
روزه قضا
سوال : آيا واجب است روزه ی قضا را فوراً به جاى آورد؟
جواب : خير، اگر چه احتياط مستحب آن است كه قضاى روزه ی ماه رمضان را پيش از ماه رمضان سال آينده به جاى آورد وليكن در صورت تأخير فديه نيز بر او واجب مي شود.
روزه قضا
سوال : آيا قضاى روزه هایى كه به واسطه ی حيض يا نفاس فوت شده است واجب است؟
جواب : بله واجب مى باشد.
روزه قضا
سوال : هنگامى كه تشنگى بر روزه دار غلبه نمايد و بترسد كه در صورت صبر، ضرر به وى برسد يا آن كه ادامه ی روزه بدين جهت براى او عسر و حرج داشته باشد، آيا نوشيدن آب جايز است؟ حكم روزه ی او چيست؟
جواب : به مقدار ضرورت نوشيدن آب مانعى ندارد ولكن روزه ی او بدين سبب باطل خواهد شد و بر او قضا واجب است وليكن كفاره ندارد، و نيز اگر در ماه رمضان است بايد بقيه ی روز را امساک نمايد ولى اگر در غير رمضان اعم از واجب معين و موسع باشد، امساک بر او واجب نيست.
روزه قضا
سوال : اگر به واسطه ی بيمارى نتواند كل ماه مبارک رمضان يا بعضى از ايام آن را روزه بگيرد و اين بيمارى تا ماه رمضان سال بعد طول بكشد، تكليف چيست؟
جواب : قضاى روزه ساقط است و بايد براى هر روز يك مدّ طعام فديه بدهد.
روزه قضا
سوال : در صورتى كه زنى به واسطه ی حيض يا نفاس تعدادى از ايام ماه مبارک رمضان را روزه نگيرد و بميرد تكليف چيست؟
جواب : اگر در حال حيض يا نفاس از دنيا رفته باشد، قضاى روزه از جانب وى واجب نيست و همچنين اگر پس از پاک شدن و پيش از گذشتن مدت زمانى كه مى توانسته در آن مدت، روزه را قضا كند از دنيا برود، باز هم قضا از جانب او واجب نيست.
روزه قضا
سوال : اگر شخص تصميم داشته باشد كه قبل از فرا رسيدن ماه رمضان سال آينده، روزه ی خود را قضا نمايد ولى عذرى برايش پيدا شود، تكليف چيست؟
جواب : قضا و فديه بر او واجب است و در اين حكم تفاوتى ميان بيمارى و ديگر عذرها وجود ندارد.
روزه قضا
سوال : اگر روزه ی ماه رمضان -خواه كل آن و خواه بعضى از ايام آن- عمداً يا به واسطه ی عذر فوت شود و شخص تا ماه رمضان سال آينده على رغم اين كه مى تواند آن را قضا كند، از روى عمد يا از روى بى مبالاتى آن را قضا نكند، تكليف چيست؟
جواب : قضا و فديه هر دو با هم واجب است و در صورت افطار عمدی در ماه مبارک، كفاره نيز واجب مى باشد.
روزه قضا
سوال : اگر به واسطه ی عذرى غير از بيمارى نتواند كل ماه مبارک يا بعضى از ايام آن را روزه بگيرد و اين عذر تا ماه رمضان سال بعد طول بكشد، تكليف چيست؟
جواب : قضاى روزه واجب است و فديه نيز بنابر احتياط واجب بايد داده شود و همچنين در صورتى كه علت روزه نگرفتن بيمارى بوده و عذر شخص در تأخير قضا، سفر باشد و يا بر عكس ـ علت روزه نگرفتن سفر و علت تأخير قضاى روزه بيمارى باشد ـ نيز همين حكم ثابت است.
روزه قضا
سوال : برادرم فوت كرده است و چهل و هشت سال روزه بر ذمه اوست، كفاره ی دو ماه روزه براى هر روزى كه قضاى آن واجب است 86400 روز مى شود و همان طور كه واضح است قضاى اين مدت طولانى بسيار مشكل است، همچنين اگر بخواهيم با اطعام مسكين كفاره ی روزه ها را بپردازيم مبلغ زيادى مى شود كه در توان ما نيست، آيا مى توان براى هر روزه ی فوت شده يک روز را روزه گرفت (مجموع روزه هاى قضا 1440 روز است)؟
جواب : اگر مى خواهيد او را برىء الذمه كنيد بهتر است كه ابتدا قضاى روزه ها را به جا آوريد سپس به مقدارى كه مى توانيد كفاره بپردازيد و بهتر آن است كه كفاره با اطعام باشد نه با روزه.