استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
حق حبس
سوال :

آیا نزدیکی از دبر و یا سایر استمتاعات (غیر از نزدیکی از قُبل)، موجب سقوط حق حبس می‌شود؟

جواب :

طبق نظر معظم له: اصل حق حبس برای مدیونیت مالی مانند مهریه محل اشکال است.

حقوق زوجین
سوال :

از نظر حضرتعالی در زندگی زناشویی حق استیلاد (باروری) با زوج است یا زوجه؟ به عبارت دیگر آیا زوج حق دارد زوجه را مجبور به حامله شدن کند (در حالت طبیعی که حامله شدن ضرری برای زوجه ندارد)؛ یا اینکه حق استیلاد حق زوجه است و هر زمان که بخواهد و با اختیار از شوهرش حامله می شود؟

جواب :

اگر در ضمن عقد دائم، زوج شرط فرزند دار شدن از زوجه را کرده باشد، نسبت به زوجه حق پیدا می کند و در غیر این صورت زوجه می تواند بدون اجازه شوهر از باردار شدن خود جلوگیری کند و از سوی دیگر زوج نمی تواند زوجه را مجبور به باردار شدن نماید.

حق حبس زوجه
سوال :

مهریه زوجه ای در عقد دائم 314 سکه طلای تمام بهار آزادی می باشد ، زوجه نسبت به 120 عدد سکه تقاضای مطالبه مهریه می نماید، زوج نسبت به پرداخت آن اقدام می نماید و بعد از آن تقاضای تمکین زوجه را دارد، اما زوجه بعد از آن مجدداً نسبت به مطالبه 120 سکه ی ديگر از مهریه مجدداً اقدام نموده و از حق حبس استفاده می نماید. آیا با توجه به مطالبه اولیه و پرداخت آن، حق حبس برای زوجه باقی است یا ساقط شده است؟

جواب :

اگر مهریه در زمان خواندن صیغه عقد حال(نقد) باشد، زن قبل از اولین نزدیکی می تواند قبل از گرفتن مهریه از تمکن امتناع کند؛ اما اگر مهریه مؤجل(مدت دار) باشد یا اولین نزدیکی صورت گرفته باشد، زن نمی تواند از تمکین خودداری نماید.

احکام عقد موقت
سوال :

آیا در عقد متعه، زوج حق تعقیب مصرانه زوجه جهت تفتیش ارتباطات وی را دارد و اگر ندارد، این امر مستوجب ضمان مدنی زوج است یا از باب (التعزیر لکل امر محرم)، مستوجب تعزیر زوج خواهد بود؟

جواب :

زوج و زوجه هیچکدام حقی بر گردن یکدیگر (به جز استمتاع جنسی) ندارند و اگر در اثر تفتیش زوج به زوجه، اهانت یا تهمت ناروایی صورت گیرد، زوج مستحق تعزیر می شود.

تمکین
سوال :

1- آیا ملامسه، آغوش و بوسه و سایر روابط زناشویی جز مقاربت از دبر و قبل به معنای تمکین زوجه می باشد؟


2- آیا پس از انجام این اعمال برای زن حق حبس وجود دارد؟

جواب :

1) اعمال مذکور در سؤال به هیچ وجه به معنای تمکین زوجه نمی باشد.


2) بله، پس از انجام این اعمال برای زن حق حبس وجود دارد.

حقوق زوجه
سوال :

1- در صورت تک همسری آیا واجب است مرد هر چهار شب یکبار نزد همسر خود بماند؟


2- در صورت چند همسری، اگر تعداد همسرها کمتر از چهار باشد، مثلاً دو زن داشته باشد، در تقسیم شب ها چگونه است؟ آیا دو شب باقیمانده از چهار شب را می تواند نزد هر یک که مایل بود بماند؟ این کار خلاف عدالت نیست؟


3- اگر زن انسان نیاز جنسی داشته باشد (یعنی یک بار در چهار ماه برای او کافی نیست)، آیا برای مرد واجب است نیاز او را برطرف کند؟ اگر واجب نیست آیا این برخلاف مقتضای عقد نیست؟ (چون عرف این است که با ازدواج نیاز جنسی هر دو برطرف شود).

جواب :

1) واجب نیست.


2) در فرض مسئله، مرد باید از هر چهار شب یک شب را نزد یکی از آنها بماند و می تواند دو شب باقی مانده را نزد هریک که مایل است بماند.


3) در صورت مشقت زوجه و یا خوف از وقوع زوجه در گناه یا بیماری، احتیاطاً بر مرد واجب است نیاز جنسی او را از باب معاشرت به معروف برآورده سازد.

مسائل زناشویی
سوال :

آيا همخوابی شبانه زوجين بعد از عقد، همراه با معاشقه و التذاذ جسمانی غير از دخول، از مصاديق تمكين خاص زوجه می باشد؟

جواب :

چنانچه زوجه از استمتاع (بهره و استفاده جنسی) متعارف و بدون وجود مانع، امتناع نکند، تمکین خاص حاصل شده و مشروط به آمیزش کامل (دخول) نمی باشد.

تأمین جهیزیه
سوال :

با توجه به اینکه در عرف، دادن جهیزیه بر خانواده عروس لازم است، آیا ندادن جهیزیه از جهت شرعی حرام است؟ به طور کلی حکم شرعی تأمین جهیزیه دختر چیست؟

جواب :

دادن جهیزیه توسط پدر، واجب شرعی نیست.

حجاب در بین محرم ها
سوال :

همسرم از من درخواست دارد نزد پدر، مادر و تمام محرم ها، حتی دختر بچه هفت ساله حجاب داشته باشم و مانتو و روسری به تن کنم. آیا من می توانم با این درخواست او مخالفت کنم یا این که در این مورد باید حرفش را گوش کنم؟

جواب :

موافقت با درخواست فوق، لازم نیست.

اشتغال
سوال :

اگر زنی به واسطه شغلی که دارد مجبور به سکونت در شهر دیگر و دور از منزل شوهر برای چند روز در هفته گردد به گونه ای که در آن شهر ساکن شود و شغل مانع از حضور در منزل شوهر گردد و شوهر با این شغل مخالف باشد درآمد این شغل و ادامه اشتغال چه حکمی دارد؟

جواب :

درآمد حاصل از شغل، برای او حلال است؛ اما چنانچه مسئله اشتغال در ضمن عقد دائم شرط شده باشد، ادامه اشتغال اشکال ندارد و در غیر این صورت منوط به رضایت همسر او می باشد.

خروج زن از خانه
سوال : زنی چندین بار به دلایلی همچون نذری عاشورا، ویار شدید حاملگی و... بدون اجازه شوهرش از خانه ی شوهر به خانه ی پدرش می رود. همچنین این زن طبق نظر شوهرش ، نه تنها آرامش روحی مناسبی را در منزل برایش فراهم نمی کند بلکه در مناسبات جنسی خوب عمل نکرده .
شوهر این زن نیز با دلایلی همچون نیافتن آرامش در خانه، مشکلات زناشویی و ... شخصا به چندین متخصص حاذق مراجعه می کند و در او افسردگی خفیف و اختلال خواب تشخیص می دهند و آن را قابل درمان دانسته و به درمان دارویی می پردازند(لازم به ذکر است مسئله مذکور درعدم تبعیت همسر و رفتن وی از خانه موثر بوده است).
حال طبق شرح بالا:
1. آیا زن حق خروج بدون اذن شوهر را از خانه داشته است؟ آیا زن ناشزه محسوب می شود؟ آیا این زن نفقه دارد؟خرجی فرزندشان که اکنون پیش مادر و در خانه ی پدریزرگش می باشد برعهده کیست؟
2. آیا مشکل شوهر می تواند دلیل موجهی برای رفتن زن از خانه باشد؟آیا عذر یا مسئولیتی بر مرد که سعی کرده چیزی برای زندگی اش کم نگذارد و برای درمان مشکلش اقدام کرده، وجود دارد؟
جواب : 1) اگر خروج زن از خانه منافات با استمتاع جنسی شوهر داشته باشد یا به عنوان نافرمانی و تمرد بر مرد باشد ، خروج او حرام است و در این فرض ناشزه محسوب می شود و نفقه او بر مرد واجب نیست ، اما دادن نفقه فرزندان در صورت احتیاج آنها بر مرد واجب است.
2) سؤال مبهم است ، و مشکل شوهر به طور واضح بیان شده است.
اجازه خروج از منزل
سوال : اگر خانمی علم به رضایت شوهرش برای خروج از منزل داشته باشد، آیا باز هم اجازه لازم است؟
جواب : در مفروض سؤال، اجازه لازم نیست.
تأدیب همسر و فرزند
سوال : تأدیب و زدن زن و فرزند و یا شاگرد چگونه است؟ (برخی با ادله ای معتقدند، تربیت منوط به این کار است)
جواب : تأدیب زن و فرزند بالغ و شاگرد بالغ، در حد نهی از منکر با شرایط آن جایز است نه بیشتر و نسبت به کودک نابالغ جایز نیست؛ مگر جایی که حفظ جان و حیات آن طفل، متوقف بر آن باشد و زدن خطر جانی نداشته باشد.
احکام طلاق
سوال : زنى دو سال است كه طلاق داده شده و دوباره شوهر اختيار كرده است. لكن از همبسترى با شوهرش امتناع مى كند، زيرا اين وسوسه به جان او افتاده كه آيا واقعاً طلاق واقع شده يا خير؟ آيا او چنين حقى دارد؟
جواب : چنين حقى ندارد.
حقوق زوجین
سوال : آيا عدالتى كه مرد بايستى بين زنان به وجود آورد، فقط در مضاجعه است؟ مثلا آيا من مى توانم به يكى از همسرانم چيزى ببخشم و نسبت به ديگران آن بخشش را انجام ندهم؟
جواب : عدالت در مضاجعه و نفقه و حقوق واجب بر همسر واجب است.
حقوق زوجین
سوال : آيا بر مرد واجب است كه با زن خود در كمتر از چهار ماه نزديكى كند، در صورتى كه براى زن مشكلى به وجود بيايد يا خوف وقوع او در حرام باشد؟
جواب : واجب نيست، لكن بايستى زن خود را از وقوع در حرام حفظ كند.
حقوق زوجین
سوال : اگر شوهر شراب خورده و در حالت مستى و با بوى بسيار كريه مى خواهد با زنش همبستر شود، آيا زن مى تواند از اين همبسترى امتناع كند و آيا اگر امتناع كند، گناهكار است؟
جواب : امتناع جايز نيست مگر آن كه به قصد نهى از منكر باشد و يا تمكين براى او حرج داشته باشد.
حقوق زوجین
سوال : چه حقى بر عهده ی زن است كه اگر آن را به جا نياورد، غضب خدا را برانگيخته و كدام يک از حقوق مستحب است؟
جواب : واجب است زن از شوهر خود تمكين كند و اگر بدون عذر شرعى چنين نكند، ناشزه است. همچنين شايسته است كه هر دو به گونه اى با هم معاشرت كنند كه محبت ميان هر دو را زياد كند، نظم خانواده را حفظ كنند و فرزندان صالح تربيت كنند و احترام همديگر را نگه دارند و زندگى خانوادگى را با اخلاق و ارزشهاى انسانى و اسلامى پسنديده در برگيرند.
حقوق زوجین
سوال : آيا براى خارج شدن زن از منزل، احراز رضايت شوهر و اين كه ممانعت از خروج نمى كند كافى است يا لازم است كه اذن را شفاهاً از او بشنود؟
جواب : همين كه رضايت شوهر را احراز كند، كافى است.
حقوق زوجین
سوال : آيا اگر شوهرى زنش را از خارج شدن از خانه منع كند، سوء معاشرت محسوب مى شود؟
جواب : در صورتى كه خروج زن از منزل تمرّد بر شوهر نيست، منع او سوء معاشرت است.