استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
هزینه مراسم و سنگ قبر
سوال :

آیا هزینه مراسم، سنگ قبر و تابوت، جزء واجبات متوفی محسوب می گردد؟

جواب :

موارد مذکور در سؤال، جزء واجبات متوفی محسوب نمی شود.

دفن آیات قرآن و ادعیه همراه میت
سوال :

لطفاً نظرتان را درباره دفن احجار کریمه (عقیق یمن، در نجف و فیروزه)، تربت مقدس کربلا، برخی ادعیه و زیارات از جمله؛ دعای جوشن کبیر، حدیث کساء، زیارت عاشوراء و برخی سور خاص قرآن کریم همچون؛ تبارك، یس، الرحمن با پارچه ای متبرک از مراقد مطهره و منوره ائمه معصومین (علیهم السلام) و آغشته به اشک باکین بر مظلوم کربلا حضرت سیدالشهداء (علیه السلام)، جهت تبرک و تیمن به همراه اموات مؤمنین و غیرهم را اعلام فرمایید.

جواب :

چنین امری از قبل نیز در بین مؤمنین مرسوم بوده و رواج داشته است و در صورت عدم تنجس آنان، اشکال ندارد.

غسل جنین
سوال :

خانم بارداری شش ماهه باردار بوده و مادر و جنین در شکم هردو فوت شده اند. پس از اتمام غسل های مادر، سر جنین از فرج زن خارج می شود. در چنین مواقعی تکلیف چیست؟

جواب :

اگر ممکن است جنین بیرون آورده شده و غسل داده شود ـ بدون آنکه این عمل موجب مثله و یا قطعه قطعه شدن مادر و یا جنین شود ـ احتیاط در آن است که جنین بیرون آورده شود و در این صورت واجب است جنین بیرون آورده شده، غسل و کفن شود.

احکام اموات
سوال :

رفتن به قبرستان در شب، چه حکمی دارد؟

جواب :

اشکال ندارد.

کافور صنعتی
سوال :

استفاده از کافوری که حاصل فرآیندهای شیمیائی و مصنوعی بر روی مواد شیمیائی می باشد و در آن به هیچ وجه از گیاه استفاده نشده و با آن کافوری که از منابع گیاهی و طبیعی به دست می آید کاملاً متفاوت است، برای تغسیل میت چه حکمی دارد؟

جواب :

چنانچه کافور باشد، مانند کافورهای گیاهی، اشکال ندارد.

استفاده مجدد از قبور
سوال :

قبرستانهای قدیمی و قبور، بعد از چند سال می توانند مورد استفاده مجدد قرار گیرند؟ ضمناً قبور پدر و مادرم که حدود سی سال از زمان دفن آن ها می گذرد، آیا می توانیم مجدداً مورد استفاده قرار دهیم؟

جواب :

استفاده مجدد، در وقتی جایز است که جسد میت مندرس شده باشد و هتکی نسبت به او به حساب نیاید.

مخارج دفن میت
سوال :

پدرم شانزده سال قبل اموال خود را بین فرزندانش تقسیم کرد، ایشان چهار همسر داشت، ولی اموالش را به اصرار فرزندان همسر سوم به ناحق تقسیم و حق فرزندان از همسران دیگر را نداده، الان که ایشان فوت کرده آیا فرزندان همسر سوم پدرم، باید خرج کفن و دفن و ختم پدرم را بدهند؟

جواب :

مخارج غسل، کفن، دفن و هزینه قبر میت در حد متعارف از ترکه اش برداشته می شود و بر دسته خاصی از وراث لازم نیست، همان طور که مخارج مجالس ختم هم بر شخص خاصی از وراث، واجب نیست.

نماز استیجاری
سوال :

حسن مبلغی به حسین به عنوان قرض الحسنه می دهد و به ایشان می گوید: هر وقت پول به دستت رسید، برای پدر و مادرم نماز و روزه استیجاری بگیر، در همین اثنا مقداری پول به دست حسین می رسد و مقداری نماز و روزه استیجاری برای پدر و مادر حسن می گیرد و مقداری از پول باقی می ماند تا اینکه حسن فوت می کند، آیا این مقدار از پولی که باقی مانده، به وراث حسن می رسد یا باید طبق گفته حسن پول باقی مانده را برای پدر و مادر او، نماز و روزه استیجاری بگیرد؟

جواب :

باید صرف خرید نماز و روزه استیجاری پدر و مادر میت شود.

اخذ وجه برای تدفین
سوال :

شخصی در سال 1350 قبری در امام زاده ای برای مادرش خریداری نموده که رژیمِ طاغوت از دفن مادرش در آنجا ممانعت کرد. در سال 70 برادر این شخص، فوت می نماید و در آنجا دفن می شود و ایشان با پرداخت هزینه، قبر را دو طبقه نموده و قرار بر آن می شود که خود در آنجا دفن شود. اما هم اکنون که با افزایش سن در حالِ آماده سازی تشریفات کفن و دفن خود است، مسئولان بقعه می گویند باید مبلغِ هنگفتی (بالغ بر پنجاه میلیون تومان) پرداخت نماید تا اجازۀ دفن در آن مکان بدهند. سوال این است: آیا اخذ وجه مجدد برای قبری که از پیش خریداری شده با توجیه کسبِ درآمد برای بقعۀ متبرکه، شرعا جایز است؟

جواب :

مقررات ثابت و حاکم بر امام زاده در زمان خرید، در این باره مراعات شود.

استفاده از نایلون جهت جلوگیری از آلودگی کفن
سوال : خواهشمند است نسبت به صدور حکم شرعی در مورد اجسادیکه دچار سوختگی و حوادث از قبیل تصادفات که پس از غسل، خونریزی قطع نمی گردد به جهت جلوگیری از آلودگی کفن، استفاده از نایلون سرتاسری صحیح است یا خیر؟
جواب : بله در صورتی که هر سه غسل انجام شده باشد، استفاده از نایلون بلامانع است.
دفن ميت
سوال : آیا همراه گذاشتن لباس با میت (جدای از کفن) مثلاً عبا که با آن نماز خوانده و یا عمامه، شرعاً جایز است؟ و اگر جایز است آیا منبع روایی دارد؟
جواب : بله، جایز است.
غسل ميّت
سوال : آیا چرک های زیر ناخن میت مانع غسل میت است و باید برطرف شوند؟ از طرفی دیگر بعضی لاک های ناخن خانم ها به هیچ وسیله ای پاک نمی شود و از بین نمی رود، مگر با زحمت و مشقت. آیا باید آنها نیز برطرف شوند؟
جواب : اگر چرک زیر ناخن یا لاک ناخن مانع رسیدن آب به پوست شود، باید قبل از غسل آن را برطرف کنند و اگر به هیچ وسیله ای پاک نمی شود یا برطرف کردن آن دشوار باشد، باید آن موضع را غسل جبیره ای بدهند.
غسل ميّت
سوال : آیا آثار رنگ مو یا مش یا حنا و مانند آنها که در موهای بعضی اموات زن وجود دارد، مانع غسل می شود؟
جواب : خیر، مانع حساب نمی شود، مگر آنکه جرم داشته باشد.
غسل ميّت
سوال : آیا خالکوبی در بدن میّت، مانع غسل می شود، با توجه به اینکه بعضی خالکوبی ها رو پوستی هستند؟
جواب : اگر خالکوبی به گونه جرم روی پوست انجام شده باشد، به نحوی که مانع رسیدن آب به پوست محسوب شود، مانع غسل می شود.
غسل ميّت
سوال : آیا وسایل استفاده شده در غسل میت، مثل لیف، صابون و ... با اتمام سه غسل، خود به خود پاک می شود، یا آنکه باید بعد از هر غسل آن ها را جدا جدا آب کشید؟
جواب : تمام چیزهایی که از توابع غسل اند و با میت شسته شده اند، بعد از تمام شدن غسل پاک می شوند.
غسل ميّت
سوال : 1. اکثر غسال ها برای غسل دادن میت دستکش دست می کنند و از طرفی برای غسل با آب سدر و کافور از ظرف استفاده می کنند. با توجه به اینکه بدن میت تا زمانی که سه غسلش تمام نشده نجس است، سؤال این است که آیا هر بار که غسال به بدن میت دست می زند و بعد سدر یا کافور را در ظرف می ریزد و با آب مخلوط می کند باید دستکش را آب بکشد؟
2. در فرض سؤال قبل، آیا لازم است وقتی با ظرف بدن میت را با آب سدر غسل می دهد به خاطر متصل بودن به آب کر، سر شیلنگ را داخل ظرف قرار دهد (تا آب ظرف حکم آب جاری را داشته باشد) یا لازم نیست؟
جواب : 1) خیر، چون دستکش هم همراه بدن میت شسته می شود، شستن دوباره آن لازم نیست.
2) خیر، لازم نیست.
غسل ميّت
سوال : آیا بخیه پلاستیکی که برای دوختن بعضی جاهای بدن میت در پزشکی قانونی استفاده می شود، مانع غسل است؟
جواب : اگر آن بخیه ها مانع رسیدن آب به پوست نمی شوند، جدا کردن آنها واجب نیست و می توانند به همان حالت او را غسل دهند و اگر مانع محسوب می شوند و امکان خارج کردن آنها وجود ندارد، احتیاطاً بعد از غسل، تیمم هم بدهند.
غسل ميّت
سوال : اصولاً در شرع برای غسل جنین سقط شده یا مرده متولد شده، چند ماه قمری ذکر شده است؟
جواب : بچه سقط شده اگر چهار ماه یا بیشتر داشته باشد، باید غسل داده شود. همچنین اگر چهار ماه ندارد، ولی ساختمان بدنش کامل شده باشد، آن هم باید غسل داده شود و اگر یکی از دو فرض قبلی را ندارد، بنابر احتیاط باید او را در پارچه ای بپیچند و بدون غسل دفن کنند.
غسل ميّت
سوال : آیا جنین مثلاً پنج ماهه را که به هر دلیلی با عمل کورتاژ آن را قطعه قطعه کرده و از رحم زن خارج نموده اند، با وجود اینکه جنین پنج ماهه و کامل الخلقه بوده است، باز هم باید قطعات را غسل داد؟
جواب : قطعاتی از جنین که استخوان ندارد، به همان صورت در پارچه ای پیچیده و دفن گردد؛ ولی قطعاتی که استخوان دارد و سینه و قلب در آن ها است، غسل داده شود و بعد از کفن دفن گردد.
غسل ميّت
سوال : بعضی جنازه های خانم، ناخن مصنوعی دارند که به نوعی کاشته شده و بعضاً خانم ها ابروهای خود را دستکاری کرده و مصنوعی می باشد. آیا این گونه اجزاء مصنوعی را باید از بدن میت جدا کرد، در حالی که این کار برای غسال مشقت دارد؟
جواب : بله، در صورت امکان باید برطرف شود، به شرطی که موارد ذکر شده (ناخن مصنوعی- ابروی مصنوعی) مانع رسیدن آب به پوست بدن باشد.