استفتائات برگزیده
اخیراً در فضای مجازی اصواتی به عنوان مواد مخدر شنیداری انتشار یافته که شنیدن آنان اثراتی همانند و بلکه بیشتر از مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند با این اوصاف ؟ 1- آیا شنیدن این اصوات دارای حرمت شرعی می باشد ؟ 2- در صورت بروز حالت نامتعارف ناهوشیاری و نابهنجاری( ناشی از گوش دادن )، آیا اعمال مجازات شرعی (حد یا تعزیر) صحیح می باشد ؟
بنا بر نظر معظم له؛ بر فرض وجود خارجی چنین اصواتی که دارای اثرات مذکور باشد، شنیدن آن اصوات حرام است و دارای تعذیر می باشد.
اگر کسی مرتد شود و سپس مسلمان شود، آیا قضای نمازهای آن مدت که مرتد بوده بر او واجب است ؟
طبق فتوای معظم له، قضای نمازهای آن مدت واجب است.
اینجانبان متصدی و کارگزار و زمامدار و مجلس دار عزاداری در تکیه ای در یکی از شهرستان ها هستیم. حسب الوظیفه تصمیم بر این داشتیم که چندین شب عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را در تکیه بر پا کنیم، عده ای با آوردن این بهانه که اگر مراسم برگزار شود، موجب تبعات و گناه می شود مثلاً افراد فاسد چشم چرانی می کنند یا محتمل است که اشخاصی از این مراسمات سوء استفاده و گناه کنند، پیشنهاد به تعطیلی عزاداری اباعبدالله (علیه السلام) داده اند. آیا اینکه ممکن است بر حسب برگزاری عزاداری در حسینیه احتمالاً عده ای فاسق در این مجلس هم حضور یابند و گناه خود را انجام دهند بر ما که متصدی و کارگردان عزاداری هستیم، حجیت دارد که عزاداری را منحل کنیم؟ حکم واجب بر ما چیست؟
این نوع احتمال دادن خود یک وسوسه شیطانی است. برپایی شعائر حسینی و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) از اهم امور دینی است و بهتر است که از ورود این افراد به دسته عزاداری و هیئت منع نکنید و راه نصیحت و اصلاح ایشان را با کلمات شایسته و رفتار محبت آمیز در پیش گیرید.
اگر زنی به صورت چند ماهه صیغه مردی شده و سپس نخواهد به رابطه ادامه دهد، آیا می تواند مهریه خود را ببخشد یا مهری که گرفته را پس دهد و خود را یک طرفه از زوجیت مرد برهاند یا اینکه اتمام رابطه زوجیت موقت، منحصر به اتمام مدت یا بذل مدت توسط مرد است و ربطی به بذل مهریه یا استرداد آن ندارد؟
عقد موقت تنها به وسیله تمام شدن مدت و یا بذل مدت توسط زوج فسخ می شود، مگر آنکه در ضمن عقد، وکالت در بذل مدت از مرد گرفته شده باشد.
حکم شرعی کسی که نسبت محرمیت (ادعای زوجیت) و ادعای ارث را به صورت غیر واقعی به شخص دیگری بدهد، چیست؟
اثبات موضوع شرعی مانند زوجیت، نیازمند به بینه شرعی (شهادت دو نفر عادل) دارد.
در صورتی که بین زن و شوهری ملاعنه رخ دهد و شوهر نفی ولد کند.
1ـ رابطه محرمیت این کودک با ملاعن چگونه است؟ آیا در صورتی که کودک دختر باشد، در آینده می تواند با او ازدواج کند؟
2ـ رابطه محرمیت این کودک با بستگان نسبی و رضاعی و سببی مرد لاعن چگونه است؟ آیا می تواند این دختر با برادران مرد لاعن یا پدران او ازدواج کند؟
3ـ در صورتیکه مرد پس از ملاعنه و نفی ولد پشیمان گردد و رجوع کند، رابطه محرمیت این کودک با ملاعن و بستگان نسبی و رضاعی و سببی این مرد چگونه است؟
1) این کودک با ملاعن محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند.
2) این کودک با بستگان مرد ملاعن محرم نیست و می تواند با آن ها ازدواج کند.
3) در صورتیکه واقعاً فرزند این مرد باشد یعنی مرد بین خود و خدای خود او را فرزند خود می داند، با بستگان آن مرد نیز محرم است.
همانگونه كه استحضار داريد در روزهای ماه محرم اغلب افراد نسبت به پخش نذری از قبيل شير، شربت و اطعام اقدام می نمايند. با عنايت به خشكسالی بوجود آمده، می خواستيم اين نذورات را در غالب جيره خشک غذايی و آب معدنی به آن منطقه ارسال نمائيم كه عده ای مردد هستند كه آيا از نظر شرعی صحيح می باشد يا خير، فلذا از آن مرجع عاليقدر تقاضا داشته تا حكم شرعی را بيان فرمايند.
چنانچه صیغه خاص نذر ـ که در رساله علمیه ذکر شده ـ خوانده باشد، واجب است در همان مصرف نذر که نامبرده شده، مصرف نمایند؛ لیکن اگر صیغه خاص نذر خوانده نشده باشد، جایز است در قالب جیره غذائی و آب معدنی و ... مصرف شود.
آیا انجام تغییرات ساختمانی در بنای مسجدی که واقف طبق وقف‌نامه و اسناد رسمی و محضری، تنها بنام مسجد وقف نموده ولاغیر؛ و اجاره دادن فضای آشپزخانه و زیرزمین و... آن مسجد، برای انجام امور اقتصادی و تجاری و درآمدزایی (کترینگ و تهیه و عرضه غذا و نوشیدنی)، جایز است؟
چنانچه واقف تصریح نموده باشد که نباید بناهای مذکور را برای انجام امور اقتصادی و تجاری و غیره اجاره داد؛ در این صورت جایز نیست وگرنه اشکالی ندارد.
1ـ استفاده از دستگاه موسیقی سنتی که در سالیان گذشته تا به امروز به صورت ساز و دهل مخصوص مراسم تعزیه خوانی بوده و احیای این شعیره را به دنبال دارد، چه حکمی دارد؟ 2 ـ استفاده از لباس طرح قدیم مخصوص شبیه خوان های مرد در نقش زن در تعزیه که به صورت چادر های عربی قدیمی (قجری) و روبند های مخصوص(برقه) به منطقه استان هرمزگان بوده، چه حکمی دارد؟ 3 ـ آیا اجرای مجلسی در وصف عروسی حضرت قاسم که به صورت حزین برگزار می گردد، محل اشکال است یا تایید؟
1) چنانچه آن موسیقی مناسب مجالس اهل فسق و فجور نباشد و موجب هتک حرمت شعائر حسینی نشود، اشکال ندارد؛ اما اگر مناسب مجالس فسق و فجور باشد و یا مناسب مجالس عزاداری نباشد، اشکال دارد.
2) اشکال ندارد.
3) اگر این عمل مستند به یکی از کتب مقتل باشد و با رعایت حرمت شعائر باشد، اشکال ندارد.
اگر قاتل در قتل عمد قبل از قصاص و استیذان از حاکم برای قصاص فوت کند و در میان ورثه مقتول صغار باشد با توجه به حرمت هدر دمای مسلمین و عمومات دال بر احترام به دم، آیا می توان از ماترک قاتل دیه مطالبه کرد؟
بله، دیه از ماترک میت برداشته می شود.
ارث زوجه
سوال :

اینجانب چند سال قبل با یکی از ایثارگران محترم جنگ تحمیلی ازدواج کردم، لکن ایشان دو سال پیش به علت شیمیایی بودن قبل از این که صاحب فرزند شویم، به شهادت رسیدند. در مدت زندگی با ایشان توانستیم ملکی خریداری کنیم. بعد فوت ایشان، خواهران و برادرانش مدعی هستند که باید ارثیه را با آنها تقسیم و بنده به مقدار قلیلی از آنچه باقی خواهد ماند، اکتفا کنم و اینکه نماز و عبادت های بنده در منزلی که سکونت دارم چون جزء مال الارث است و آنها در آن حق دارند و راضی نیستند، اشکال دارد. سؤال بنده اینست که آیا واقعا آنها در حق الارث شریک هستند؟ آیا نماز و عبادتهایم اشکال دارد؟( البته لازم به تذکر است که پدر و مادر ایشان قبل از ایشان از دنیا رحلت کرده بودند.)

جواب :

سهم شما از اموال شوهر متوفی، یک چهارم است و برای سکونت و غیر آن، اذن سایر ورثه لازم است.

ميراث همسر
سوال : شخصی از دنیا رفته است و تا به حال وراث حاضر نشده اند اموال را تقسیم و سهم الارث زوجه را بدهند آیا بدون اجازه همسر اجاره دادن ساختمانی که از متوفی به جای مانده صحیح است؟
آیا همسر متوفی به اندازه سهم الارث خود از آن اجاره سهم دارد؟
جواب : اجاره دادن ساختمان بدون اجازه همسر فضولی است و صحت آن متوقف بر اجازه همسر است و در صورت اجاره دادن زوجه به اندازه سهم الارث خود از آن اجاره سهم دارد.
میراث همسر بعد از انحصار وراثت
سوال : انحصار وراثت مربوط به مرحوم شدن پدری که ورثه او عبارتند از: زوجه و مادر و فرزندان به شرح ذیل است: «دارایی آن روانشاد پس از پرداخت و انجام حقوق و دیونی که بر ترکه تعلق می گیرد، یک هشتم از اموال منقول و قیمت ابنیه و اشجار سهم همسر دائمی متوفی و ما بقی به نسبت یک ششم سهم مادر و ما بقی به نسبت سهم پسر دو برابر سهم دختر به اولاد متوفی تعلق دارد.» آیا موارد ذکر شده شرعاً صحیح است؟
جواب : نسبت به ارث همسر دائمی در صورتی که از شوهر فرزند داشته باشد از عین خانه مسکونی شوهر مانند سایر ورثه ارث می برد و چنانچه فرزند نداشته باشد از قیمت زمین و خانه مسکونی شوهر ارث می برد، همان طور که اگر میت باغ یا زمین یا خانه ای برای تجارت داشته، همسر از عین آنها ارث می برد.
میراث همسر
سوال : مردى فوت شده است و وارثى غير از همسر خود ندارد، آيا تمامى ما ترک همسر به زوجه مى رسد؟
جواب : تمامى تركه براى زوجه است، يک چهارم را به عنوان فرض و باقى تركه را به رد ارث مى برد.
ارث
سوال : همسر من و برادرانش خانه اى را از پدرشان به ارث بردند. بعد از شهادت همسرم، برادرانش اين منزل را به بيمارستان تبديل كردند و اكنون از سود آن، يک چهارم سهم همسرم را به من مى دهند، زيرا از آن شهيد فرزندى ندارم. اگر بيمارستان فروخته شود، آيا من در زمين آن حقى خواهم داشت يا فقط از بنا و تجهيزات چيزى به من مى رسد؟
جواب : اگر از همسر شهيد خود فرزندى نداريد، از قيمت زمين و بنا به شما ارث مى رسد و اگر فرزندى داشته باشيد از خود زمين و بنا به شما ارث مى رسد.
ارث
سوال : شخصى فوت مى نمايد و از ما ترک او يک ملک تجارى باقى مى ماند. همسر متوفى، ثمنيه اعيانى را مى فروشد. آيا ثمنيه اعيانى شامل ارزش تجارى ملک نيز مى شود؟ و آيا همسر متوفى و به تبع او خريدار كه ثمنيه را خريدارى كرده مى تواند ادعايى نسبت به ارزش تجارى ملك داشته باشد؟
توضيح: (اينكه كارشناسان و اهل خبره ملک را به سه قسمت تقسيم و ارزيابى مى نمايند: 1ـ عرصه، 2ـ اعيان، 3ـ ارزش تجارى).
جواب : بنابر نظر معظم له، بله می شود.
ارث بردن از شوهر
سوال : 1. نظر شریف حضرت عالی نسبت به مسئله ی ارث بردن زن از شوهر چیست؟
2. آیا داشتن فرزند از همین شوهر متوفی یا شوهران دیگر تأثیری بر ارث زن دارد؟
3. آیا در مسئله ی ارث بردن زن از شوهر، بین این که زمین و یا خانه هایی که شوهر دارد برای تجارت خریداری شده باشد و یا غیر آن تفاوتی وجود دارد؟
جواب : 1و2) بله اگر زن از این شوهر فرزند داشته باشد از عین خانه مسکونی شوهر و بقیه ی اموال منقول و غیر منقول ارث می برد و اگر از آن شوهر فرزند نداشته باشد از عین اموال منقول و زمین ها و سایر اموال غیر منقول ارث می برد و تنها از خانه و باغ مسکونی است که از قیمت آن ها ارث می برد. 3) پاسخ آن مشخص شد.
ارث الزوجة
سوال : هل حكم الزوجة التي لا وارث غيرها حكم باقي الزوجات بملاحظة منعها من عين الأراضي سواء أعطيت القيمة ام حرمت منها؟
جواب : تكون التركة كلها لها سهمها ـ وهو الربع سواء من العين أو القيمة ـ بالفرض والباقي بأعيانها بالردّ.
ميراث همسر
سوال : 1) خانه پدر اينجانب پس از مرگ وی فروخته و قيمت آن بين ورثه تقسيم گرديد، سهم اينجانب از آن مثلاً ده ميليون شده است، آن را در حسابی جداگانه در بانک ريخته ام، چنانچه مرگ من فرا رسد سهم زوجه من در صورتی که فرزند نداشته باشم چقدر خواهد بود؟
2 - در فرض مساله سابق، چنانچه يکی از برادرانم پيش از آنکه اقدام به فروش منزلم نمايم (پس از مرگ پدر) بميرد، و سهم الارث وی نيز - از بابت فروش خانه - مثلا ده ميليون تومان باشد، چنانچه خود وی نيز دارای همسر بوده ولی صاحب بچه نباشد، سهم ارث همسر او چقدر است؟
جواب : ـ 1- سهم زوجه از زوجی که فرزند ندارد ولی وارث ديگری دارد، يک چهارم است. و اگر زوج هيچ وارث ديگری غير از امام نداشته باشد تمام ترکه به زوجه می رسد.
2- حکم همسر برادر شما نيز همانند همسر جنابعالی است.
ميراث همسر
سوال : نظر به اينکه پدر اين جانبان به رحمت ايزدی پيوسته اند و با توجه به اينکه همگی می دانيم که مرحوم از زمان خريد ملک خود شفاهاً اظهار می نمود که دو دانگ از اين ملک متعلق به همسرشان است و در سال 1382 اين ملک به صورت چهار دانگ به نام پدرمان و دو دانگ به نام همسرشان به ثبت رسيده است.
از آنجا که مرحوم به جز اجاره های اين ملک اشتراکی و حقوق بازنشستگی درآمد ديگری نداشته اند. کل اين حقوق و قسمتی از اين اجاره ها را صرف هزينه های زندگی می کرده و ما بقی اين اجاره ها به صورت پس انداز در بانک در آمده است. البته مرحوم در زمان حيات از محل اين اجاره ها منزل مسکونی خريداری نموده است.
از آنجا که همسرشان در زمان حيات شوهر خود به علت اطلاع از بيماری ايشان و برای جلوگيری از بروز اختلاف نسبت به عدم دريافت سهم خود سکوت کرده و پيگيری ننموده اند و با توجه به اينکه ما فرزندان ايشان نمی خواهيم دينی بر گردن آن مرحوم مغفور باشد. لذا خواهشمنديم در صورتی که از اين پس انداز و ملک دوم خريداری شده، سهمی مشروع به همسرشان تعلق می گيرد، اين جانبان را از نحوه تقسيم مطلع فرماييد.
جواب : ـ همسر مرحوم، مالک يک سوم اجرت منزل اول است و اگر آن را به شوهر خود نبخشيده هنوز مالک آن است. و اما منزل دوم (مسكوني) که مرحوم خريده است، چنانچه برای خودش خريده، تمام منزل ملک ايشان شده و اکنون طبق موازين ارث به ورثه می رسد.